Po wielogodzinnych przerwach w dostawach prądu w Andorze, niektórych regionach południowej Francji, Hiszpanii i Portugalii wzrosło zainteresowanie rozwiązaniami umożliwiającymi przekazywanie informacji do obywateli w sytuacjach kryzysowych. Radiofonia jest częścią infrastruktury krytycznej – podkreśla Stowarzyszenie Nadawców Prywatnych (APR), które reprezentuje interesy 250 prywatnych stacji radiowych i telewizyjnych w Niemczech. W przypadku przerw w dostawie prądu mieszkańcy mogą być informowani wyłącznie za pośrednictwem radia działającego na baterie.
Podczas wielogodzinnych awarii duża część społeczeństwa była odcięta od komunikacji – nie działały usługi cyfrowe, sieci telefonii stacjonarnej oraz komórkowej. W obliczu tej niepewności jedno tradycyjne medium po raz kolejny udowodniło swoją niezawodność: radio – stwierdziła Oficjalna Uczelnia Inżynierów Telekomunikacyjnych z siedzibą w Madrycie.
Podczas awarii sygnał radiowy docierał do mieszkańców za pośrednictwem prostych odbiorników, a nadawanie było kontynuowane dzięki generatorom i awaryjnym systemom zasilania. Krajowe i lokalne stacje radiowe były w stanie utrzymać swoją działalność, oferując sprawdzone informacje, wskazówki i wsparcie.
Radio nie tylko informuje – w sytuacjach kryzysowych utrzymuje spokój społeczny, łączy społeczności i zapewnia otwarty kanał komunikacji między instytucjami a obywatelami. Jego dostępność, zarówno w formie tradycyjnych odbiorników analogowych, jak i nowoczesnych cyfrowych, gwarantuje, że dotrze ono do każdego zakątka bez potrzeby korzystania z zaawansowanych sieci.
W Hiszpanii radio analogowe, które wciąż zapewnia szeroki zasięg, współistnieje z cyfrowym radiem DAB+, które cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Oferuje ono lepszą jakość dźwięku, większą energooszczędność i odporność na zakłócenia. Systemy cyfrowe nie tylko poprawiają jakość usług, ale również stanowią kluczowy element w systemach ostrzegania ludności, umożliwiając szybkie i niezawodne przesyłanie alarmów na szeroką skalę.
Ostrzeganie obywateli w sytuacjach awaryjnych
Po zakończeniu zimnej wojny wiele krajów zrezygnowało z tradycyjnych syren alarmowych, uznając je za zbędne w czasie pokoju. Jednak w pewnym momencie zdano sobie sprawę, że aplikacje na smartfony, choć nowoczesne, nie docierają do wszystkich – nie każdy ma smartfon i nie każdy instaluje odpowiednie aplikacje. Powrócono więc do koncepcji, że syreny mogą być skuteczne w prostym ostrzeganiu ludności o nagłych wydarzeniach i nakłanianiu do włączenia radia w celu uzyskania dalszych instrukcji.
Tradycyjne odbiorniki radiowe z funkcją Radio Data System (RDS) potrafią wyświetlać alerty, ale muszą być włączone, a użytkownicy muszą słuchać stacji wspierających tego typu komunikaty. Na skalę całego świata tylko szwedzki rząd zlecił opracowanie radiobudzika z technologią automatycznego ostrzegania na podstawie pasma UKF i RDS. Odbiorniki trafiły do gospodarstw domowych wokół elektrowni jądrowych.
Nowoczesne rozwiązanie ASA
ASA (Automatic Safety Alert) to najnowszy system ostrzegania ludności poprzez radio cyfrowe DAB+. Technologia cyfrowa umożliwia przesyłanie danych, w tym specjalnych flag ostrzegawczych, które odbiorniki mogą analizować i automatycznie aktywować się w razie potrzeby – wyjaśnia Olaf Korte, informatyk z Instytutu Fraunhofera ds. Układów Zintegrowanych w Erlangen.
Niemiecka Fundacja Warentest poinformowała, że od sierpnia 2025 roku do niemieckiego handlu trafią pierwsze certyfikowane odbiorniki z funkcją ASA, które będzie można rozpoznać po specjalnym logo. Nowe radia automatycznie włączą się, gdy nadawany będzie alert, nawet w sytuacjach, gdy zawiedzie łączność komórkowa.
W odróżnieniu od starszych systemów, które mogły ostrzegać wszystkich w zasięgu całego multipleksu DAB+, często taki obszar obejmuje całe województwo, ASA pozwala na kierowanie komunikatów docelowo na bardzo mały obszar, zwykle kilka ulic lub dzielnicę. Podzielono cały kraj jak szachownicę, każdy prostokąt otrzymał kod identyfikacyjny. Odbiornik musi znać swoją lokalizację, którą można ustawić za pomocą strony internetowej (asa.radio), na której obywatele mogą, wpisując kod pocztowy, znaleźć na mapie swoją lokalizację i odpowiedni kod, który należy zapisać w odbiorniku.
Pierwsze urządzenia są obecnie certyfikowane do pracy w nowym systemie ostrzegania. Modele, które pomyślnie przejdą testy, będą mogły być oznaczane logo ASA. Pierwsze testy systemu ASA zaplanowano w Niemczech na 11 września, w ramach ogólnokrajowego dnia ostrzegawczego.
ASA w Armenii i Szwajcarii
Prezentacja systemu ASA odbyła się 5 maja 2025 roku w Zurychu, gdzie szwajcarski nadawca publiczny SRG SSR oraz producent sprzętu nadawczego Sumatronic zaprezentowali nową technologię przedstawicielom rządu i przemysłu. Dzień później, w Erywanie, stolicy Armenii, odbyły się warsztaty na temat radia cyfrowego, zorganizowane przez Ministerstwo Przemysłu Wysokich Technologii Republiki Armenii oraz WorldDAB. Lindsay Cornell, przewodnicząca Komitetu Technicznego WorldDAB, zaprezentowała specyfikację techniczną technologii DAB+ i możliwości wdrożenia systemu ASA.
