1 grudnia w Luksemburgu oficjalnie rozpoczęła nadawanie pierwsza w historii kraju ogólnokrajowa sieć radia cyfrowego DAB+. To moment symboliczny – kończy etap wieloletnich przygotowań i prób, a jednocześnie otwiera zupełnie nowy rozdział w historii luksemburskiej radiofonii. DAB+ ma nie tylko poszerzyć ofertę programową, ale także zagwarantować stabilniejszy odbiór, lepszą jakość dźwięku oraz – co dla władz kluczowe – wzmocnić pluralizm medialny.
Pięć lat przygotowań
Pierwsze testy cyfrowego multipleksu ruszyły już w 2020 roku. Wówczas kilku nadawców – m.in. RTL, Eldoradio, L’essentiel Radio, Radio ARA czy publiczny 100,7 – przez kilka miesięcy sprawdzało, jak DAB+ radzi sobie w wymagającym, pagórkowatym terenie. Od jesieni 2024 ponownie prowadzono emisję testową, tym razem już w formule zbliżonej do finalnej. Od 5 listopada 2025 sygnał nadawano w tzw. trybie „inkognito”, oczekując na oficjalny start zaplanowany właśnie na 1 grudnia.
W tle toczył się proces legislacyjny – modernizacja ustawy o mediach elektronicznych, a następnie przygotowanie ram technicznych i regulacyjnych dla cyfrowej radiofonii. To w Luksemburgu niezbędne, bo kraj od lat zmagał się z kompletnie wypełnionym pasmem FM. Brak wolnych częstotliwości hamował rozwój rynku i utrudniał powstawanie nowych rozgłośni. DAB+ rozwiązuje ten problem.
BCE operatorem. 12 stacji na pierwszym multipleksie
Po publicznym konkursie ogłoszonym w sierpniu 2024 luksemburskie władze wybrały firmę Broadcasting Center Europe (BCE) jako operatora pierwszego multipleksu DAB+. BCE otrzymało licencję 3 czerwca 2025 i w ciągu pół roku przygotowało infrastrukturę nadawczą – nowe anteny i nadajniki w Dudelange (10 kW), Hosingen (2,5 kW) oraz Jardin Napoléon (2 kW). Nadają wspólnie na kanale 7D, w sieci jednoczęstotliwościowej, z przepływnością 96 kbps dla każdej stacji.
W lutym 2025 ruszył nabór dla nadawców, a po ocenie zgłoszeń – także przez regulatora ALIA – wyłoniono dwanaście programów, które tworzą pierwszy ogólnokrajowy pakiet DAB+:
- Crooner Radio – elegancka mieszanka jazzu wokalnego i klasycznych głosów estrady; Sinatra, Krall, Bublé.
- Eldoradio – hitowy, młodzieżowy numer jeden w Luksemburgu, adresowany do słuchaczy 16–34.
- L’essentiel Radio – najważniejsza frankofońska stacja kraju, informacyjno-muzyczna.
- LOR’FM – stacja z Lotaryngii, bogata w lokalne treści i francuską muzykę popularną.
- Nostalgie Luxembourg – klasyka popu i rocka w najlepszym wydaniu.
- Opus 100,7 – klasyka „inaczej”, z dużym udziałem muzyki i koncertów ze sceny luksemburskiej.
- Radio 100,7 – publiczny nadawca narodowy, kultura, debata i wysokiej jakości publicystyka.
- Radio ARA – niezależna, niekomercyjna radiofonia społecznościowa, ponad 170 twórców i audycje w wielu językach.
- Radio Latina – głos społeczności lusofonów, z nowoczesnym profilem i rzetelnymi informacjami.
- RTL Deutschlands Hit-Radio – pasmo hitów, newsów w języku niemieckim i lekkiej publicystyki, popularne w regionie trójgranicznym, dostępne również w całych Niemczech w DAB+.
- RTL Radio Lëtzebuerg – najważniejsza rozgłośnia w języku luksemburskim, codzienne informacje co pół godziny.
- RTL Today Radio – mieszanka klasyków i nowości, z naciskiem na młode talenty i lokalną scenę, nadaje w języku angielskim.
Dlaczego DAB+ teraz?
Luksemburskie Ministerstwo Mediów, Łączności i Polityki Cyfrowej podkreśla, że to „właściwy moment”. Po pierwsze – od 2021 roku wszystkie nowe samochody w Unii Europejskiej muszą mieć cyfrowy tuner. Po drugie – DAB+ jest tańszy w utrzymaniu niż FM i bardziej efektywny niż transmisja przez sieci komórkowe. Po trzecie – cyfrowe nadawanie otwiera drzwi dla rozwoju lokalnych rozgłośni, które w wersji analogowej były ograniczone przepisami i brakiem częstotliwości.
Nie bez znaczenia jest też planowana budowa systemu nadawania w tunelach autostradowych – dziś wyposażonych jedynie w retransmisję FM. DAB+ wymaga nowych instalacji, a prace według rządowej „mapy drogowej” trwają już od 2023 roku.
Co dalej?
Obecna inauguracja to dopiero faza pierwsza. W 2026 roku BCE planuje uruchomić kolejne sześć nadajników w ramach tzw. fazy B – mają poprawić jakość odbioru, zwłaszcza w trudniejszych regionach kraju i na szlakach komunikacyjnych. Docelowo multipleks ma zapewnić quasi-ogólnokrajowe pokrycie dla odbioru mobilnego, w tym na autostradach i drogach szybkiego ruchu.
Równolegle trwa praca nad drugim multipleksem, przeznaczonym dla rozgłośni lokalnych. Ministerstwo i federacja DLLR uzgadniają warunki techniczne i finansowe tak, by lokalne stacje mogły łatwiej przejść do cyfrowej emisji. To zresztą punkt ważny dla władz: demokratycznie istotny pluralizm ma opierać się na tym, że nie tylko najwięksi nadawcy otrzymają miejsce na cyfrowej platformie.
UKF zostaje – ale przyszłość jest cyfrowa
Władze podkreślają: FM na razie nie zniknie. Luksemburg nie planuje jeszcze wyłączenia stacji w paśmie UKF. Decyzja będzie zależała od adaptacji rynku i od tego, czy DAB+ stopniowo stanie się naturalnym standardem pierwszego wyboru. Na razie oba systemy mają działać równolegle – a cyfrowy przekaz być uzupełnieniem, nie zamiennikiem.
Pewne jest natomiast, że 1 grudnia 2025 zapisze się w historii luksemburskiej radiofonii. Po latach analiz, konsultacji i testów kraj dołącza do grupy państw europejskich, które zdecydowały się postawić na radiofonie cyfrową jako filar nowoczesnej infrastruktury medialnej. A to dopiero początek – bo wraz z kolejnymi nadajnikami, nowymi stacjami i planowanym multipleksem lokalnym krajobraz audio Wielkiego Księstwa zmieni się bardziej, niż wielu słuchaczy mogłoby przypuszczać.
